Enerji Piyasasında Düzenleyici Etki Analizi

(Regulatory Impact Assessment in Energy Market)

Serbest bir enerji piyasası oluşturmak ve işletmek ne kadar önemli ise bu piyasayı belirsizlikten arındırıp öngörülebilir hale getirmek de en az o kadar önemlidir. Zira sektörün tüketiciler açısından istenen amaçlara ulaşmasını sağlayacak olan yatırımcılar, piyasadan gelen sinyalleri bir anlamda fiyatlamakta ve yatırım kararlarında dikkate almaktadır. Dolayısıyla, ilgili akademik literatürde de “düzenleyici risk” olarak karşımıza çıkan ve piyasa hakkında alınacak kararların öngörülemezliğini işaret eden olgu üzerinde önemle durmak ve muhtemel olumsuz etkilerinden kaçınacak çözümler üretmek gerekiyor. Devamı...

Sürdürülebilir Elektrik Üretim Kapasitesi Gelişimi

(Sustainable Power Generation Capacity Development)

Elektrik piyasasında üretim faaliyeti gösterebilmek için EPDK’dan (bu yazıya konu olmayan bazı istisnaları olmakla birlikte) lisans almak gerekiyor ve kaynak bazında bazı farklılıklar olmakla birlikte lisans alma süreci genel olarak şu dört aşamadan geçiyor:
...
Tüm bu unsurları birada değerlendirdiğimizde; artan enerji ihtiyacını karşılayacak tesislerin kurulabilmesi, bu tesislerin kurulabilmesini sağlayacak sağlıklı şebeke planlarının yapılabilmesi, yatırımcıların tesis tamamlanana kadar karşılaştıkları sorunların en aza indirilebilmesi ve nihayet tüketiciler açısından tüm bunların en düşük maliyetle yapılabilmesi için bir planlamaya ihtiyaç var. Aslında bunun için hazır bir araç var zaten: “Intregrated Resoruce Plannning” yani “Entegre Kaynak Planlaması (EKP)”. Kısa bir tanım vermek gerekirse EKP, kullanıcıların elektrik ihtiyaçlarını kaynak kullanımı açısından birçok koşulu bir arada sağlayacak şekilde karşılamaya yönelik planlama sürecidir. Devamı...

Elektrik Piyasasında Fiyatların “Sıfır” Çıkması Üzerine Bir Analiz

(An Analysis On "Zero" Electricity Market Prices)

Bilindiği gibi Aralık 2011’den beri Gün Öncesi Planlama şeklinde yürütülen gün öncesindeki dengeleme işlemleri artık Gün Öncesi Piyasası (GÖP) olarak yürütülüyor. Gerçek zamandaki dengeleme işlemleri ise daha önceden de olduğu gibi Dengeleme Güç Piyasası adı altında işletiliyor. Bu değişim ve sonrasında piyasanın derinleşmesi adına önemli gelişmeler sağlandı. Örneğin artık GÖP’e katılım isteğe bağlı, destek kapsamındaki yenilenebilir enerji portföyü piyasa tabanlı bir model ile (Yekdem) toptan satış piyasasına entegre olmuş durumda, gerçek zamanda ortaya çıkan dengesizlikle için oyuncuları yönlendirici (bir anlamda zorlayıcı) nitelikte bir ikili fiyat uygulaması yürürlükte, vs. Tüm bu gelişmelerle birlikte daha önce görülmeyen ilginç durumlarla da karşılaşılıyor. Bu kapsamdaki muhtemelen en dikkat çekici gelişme son dönemde gerçekleşmiş olması bakımından GÖP’de ve DGP’te fiyatların “0” TL/MWh çıkmasıdır. Devamı...

Elektrik Piyasasında Sistem İşletimi Üzerine

(On System Operation in Electricity Market)
Dünya genelindeki elektrik sektörlerinin, aralarında önemli farklılıklar bulunmakla birlikte, üretim, iletim ve dağıtım faaliyetlerinden oluşan ortak bir yapısı vardır. Elektriğin, tüketicilerin hizmetine sunulan birçok maldan farklı olarak büyük ölçeklerde depolanmasının mümkün olmaması nedeniyle, eş zamanlı şekilde üretilmesi ve tüketilmesi gerekmektedir. Dolayısıyla, bu üç bileşen arasındaki koordinasyonu sağlayarak, sistemdeki arz ve talebi gerçek zamanlı olarak dengeleyecek bir sistem işletmecine ihtiyaç duyulmaktadır.
...
Piyasanın artan büyüklüğü, serbestleşmesi ve derinleşmesi ile birlikte ortaya çıkan ihtiyaçlar 2001 yılından başlamak üzere hızlı bir dönüşüm geçiren piyasanın yapısında yeni düzenlemeler yapmayı zorunlu kıldı ve şimdilerde yeni elektrik piyasası kanununu tartışıyoruz. 4628 sayılı Kanunun çıkış gerekçesi ile uyumlu şekilde piyasadaki özel hukuk hükümlerine dayalı ekonomik faaliyetlerin yoğunluğunun artmış olması; piyasanın daha serbest, daha şeffaf, daha adil ve daha etkin şekilde işletilebilmesi için önemli bir itici güç oluşturuyor ve doğal olarak teklif edilen düzenlemelerin temel dayanağını oluşturuyor. Bu bağlamda teklif edilen düzenlemelerde birçok yeni mekanizmanın öngörülmesine rağmen en temel yeniliğin piyasa ile sistem işletiminin birbirinden ayrılması olduğunu söylenebilir. Devamı...

Turkish Liberalized Electricity Market’s Challenge in Renewable Energy

Turkish economy has an impressive annual growth rate but this is challenged by the dependence on imported energy (by over 70 %) as growing economy means increasing energy demand and consequently negative impacts on current account deficit. In order to have an idea about the size of the problem, consider that total energy demand in 2010 was over 110 Mtoe and this amount is expected to double in the next 10 years. Therefore, country’s energy (supply) policy focuses on increasing domestic production.

With regard to increasing domestic production, It is fair to say that better utilization of renewable energy is “the hottest” topic among all the options as in other countries and the government has a special concern on increasing the share of renewable energy in electricity supply.Cont...

Gün Öncesi Piyasası ve Bölgesel Fiyatlandırma (Piyasa Ayrışımı)

(Day-Ahead Electricity Market and Regional Pricing/Market Splitting)
Genel olarak bakıldığında gün öncesi piyasa ile planlamanın işleyişi büyük ölçüde aynıdır. Aralarındaki belki de en büyük farklılık gün öncesi piyasası ile birlikte uygulanması planlanan piyasa ayrışımıdır (bölgesel fiyatlandırma). Piyasa ayrışımının, her ne kadar piyasanın devreye girmesine paralel şekilde uygulanması söz konusu olmasa da, önümüzdeki dönemde yoğun şekilde tartışılacağı açıktır.

Piyasa ayrışımı (market splitting), şebekenin farklı bölgelerinde farklı elektrik fiyatlarının oluşması sonucunu ortaya çıkarır. Şebeke, önceden belirlenmiş bir şekilde, birden fazla bölgeden oluşur ve bu bölgelerin her biri ayrı bir piyasa gibi değerlendirilir. Eğer bölgeler arasında herhangi bir kısıt söz konusu değilse, yani elektrik enerjisinin ticaretinde herhangi bir kapasite sınırlaması ile karşılaşılmıyorsa sistemde tek bir elektrik fiyatı oluşur. Bölgeler arasında bir kısıt olması durumunda ise, her bir bölgeye bir piyasa gibi davranılır ve işlemler ona göre yürütülür. Devamı...

New Renewable Energy Supporting Mechanism in Turkey: All Consumers Going Green!

Turkey has one of the fastest growing economies in the world. As the recent statistics for the 1^st quarter of 2011 indicate, the economy has a leading annual growth rate of 11.6 %. The national energy demand correlates well to this figure. As Turkey is mostly reliant on imported energy (Figure 1), increasing energy demand worsens current account deficit which subsequently dampens the success in economic growth. As the energy demand increases, energy supply does not seem sustainable in terms of both supply security and the financial profile. Therefore, the country’s energy policy is focusing on diversifying the sources by developing nuclear power projects and utilizing domestic fossil and renewable energy sources to a great extent as well as increasing energy efficiency. Cont...